Thursday, January 12, 2017

”ყველაფერშიკი” ქართველები


ჩვენი ერი უმეტესი ნაწილი მრავალმხრივად ”განათლებულია”, ნებისმიერ სფეროში შეუძლია საკუთარი აზრის გამოხატვა, მაგალითად იურისტი შეიძლება ექიმს შეედავოს, ან ჯარისკაცი ეკონომისტს და ა.შ. ბევრისგან გაგვიგონია, რომ საზღვარგარეთ წასულ ქართველს გაუკვირვებია იქაურები თავისი ზოგადი განათლებით. ზოგადი განათლება, რა თქმა უნდა აუცილებელია, უბრალოდ სამწუხარო ფაქტი ისაა, რომ ჩვენს შემთხვევაში მხოლოდ ზოგადი განათლება რჩება, ერის ზარმაცი ბუნება სიღრმიუსელად აღარ უდგება საკითხს. რა თქმა ერის ზარმაც ბუნებაზე ბევრი მომდავებელი გამოჩნდება, მაგრამ ეს ჯიუტი ფაქტია, ერი გაზარმაცებულია და მარტივად მიღწევის ავადმყოფური სინდრომით არის შეპყრობილი. სამწუხაროა ის ფაქტი, რომ გამონაკლისები არიან ის ხალხი რომელიც მართლა შრომობენ და საკუთარი შრომით აღწევენ მიზანს. დავუბრუნდები საწყის თემას რა გამოიწვია ქართველების ”ყველაფერშიკობა” ? ამ კითხვას ორი პასუხი აქვს, პირველი ის, რომ ფაქტიურად არცერთ სფეროში მომხმარებელს არ შეუძლია კვალიფიციური მომსახურების მიღება. მედიცინაში მაგალითად, ექიმის დანიშნულ წამალის შემადგენლობას და ფუნქციებს თუ დამატებით არ გადაამოწმებ მიღების გეშინია, ეს მხოლოდ სამედიცინო სფეროს მაგალითია, რადგან ეს თემა ყველაზე სენსიტიურია, თორემ იგივე ხდება ყველა სფეროში, თუ არ გადაამოწმე რამდენიმე ადგილას, რამდენიმე ადამიანთან მხოლოდ ერთის სიტყვას ვერ ენდობი. ხოლო თუ  რატომ ვერ ენდობი ამაზე ზემოთ ვილაპარაკე, ერის სიზარმაცეზე. აქედან გამომდინარე გინდა არ გინდა ადამიანი ყველა სფეროს ეცნობი, ყველა სფეროში ცოტცოტას სწავლობ. საერთო ჯამში ვიღებთ მარტივად რომ ვთქვა დომხალს. რამ გამოიწვია ასეთი მიდგომების ჩამოყალიბება? პასუხს ჩვენს საბჭოთა ისტორიაში ვიპოვით, როდესაც კორუფციის უმაღლესი ფორმის პირობებში, ყველაფერი მარტივად მიიღწეოდა. მაგალითად აბიტურიენტი ზედმეტი მეცადიონების გარეშე, გარკვეული თანხის გადახდის შედეგად მარტივად ხდებოდა სტუდენტი, შემდეგ სწავლის შემდეგ მარტივად იღებდა დიპლომს და ხდებოდა რომელიმე სფეროს სპეციალისტი. ეს ძალიან მოკლედ, მაგრამ ფსიქოლოგიურად გამოიწვია ერის გაზარმაცება, შრომის გარეშე მიზნის მიღწევის ფენომენი. რომლის დავიწყებას და გამოსწორებას დიდი დრო და სწორი განვითარება სჭირდება. სწორი განვითარება კი მხოლოდ განათლებაშია....

Monday, January 9, 2017

საქართველო ნარჩენების ქვეყანა?!

ცოტა არ იყოს და ამ თემაზე საუბარი მიჭირს, არადა მარტივად ვიტყვი და ყველგან ნაგავს ვყრით. თითქოს გასაკვირია ამხელა კულტურის მქონე ერს ასეთი პრობლემა რომ ჰქონდეს, მაგრამ ფაქტი სახეზეა და ძალიან ჯიუტი. ალბათ განვითარების ეტაპი, როდესაც ეგ კულტურა უნდა გამოგვემუშავებინა გამოვტოვეთ ერმა. არადა ჩვენი ქვეყნის სილამაზით ყველა ვამაყობთ, ტურისტულ ქვეყნის სტატუსს ვატარებთ და რა? ალბათ ყველა ტურისტული ობიექტი, ნაკრძალი თუ უბრალოდ საპიკნიკე ადგილი სავსეა ნარჩენებით, ნაგვით. ძნელია იპოვო ისეთი ადგილი სადაც პოლიეთილენის ბოთლს ან პარკს ვერ ნახავ. სამშობლოს სადღეგრძელოს ფეხზე წამომდგარი ვსვამთ, ალბათ "განსხვავებული" სასმისებითაც და როდესაც ელემენტარულ ქვეყნის მოვლაზე დგება საქმე ამ ნარჩენებს სხვის იმედად ვტოვებთ ლამაზ და შეუდარებელ ბუნებაში. აქვე ვიტყვი რომ შუშის ბოთლის ან შუშის უტილიზაცია ბუნებაში თავისთავად ვერ ხდება, ანუ ნებისმიერი შუშის ბოთლის ან ნამტვრევების ბუნებაში გადაყრით მას სამუდამოდ ვუცვლით იერსახეს. რაც შეეხება პოლიეთილენს, სამწუხაროდ დღევანდელ ყოფიერებაში მას ფართო გამოყენება აქვს, მის ბუნებრივ უტილიზაციას შესაძლოა 1000 წელიც კი დაჭირდეს. ჩვენ კი უამრავ მსგავს ნარჩენს ვტოვებთ ბუნებაში, პარკებს, ბოთლებს, ერთჯერად კონტეინერებს თუ ჭურჭელს. ასე რომ ჩვენს მოწონებულ, ნაქებ და ნადღეგრძელებ საქართველოს ელემენტარული დაუდევრობითა და სიზარმაცით ფაქტიურად დიდი ხნით ვუცვლით სახეს და ამა თუ იმ ადგილის სილამაზეს თუ სილაზათეს მარტივად ვსპობთ. თითქოსდა ხვალ აღარ გვინდა რომ ჩვენ ან თუნდაც ჩვენმა შვილებმაც მოიწონონ და მოილხინონ იმ ადგილებში. ფაქტი ჯიუტია, რომ შესაბამისი ინფრასტრუქტურა არ არსებობს, ამ ყველაფრის წამკითხველი იმასაც იტყვის ალბათ:" აბა რა ვუყოო ამდენ ნაგავს? " პასუხი ძალიან მარტივია წაიღო უახლოეს ურნამდე, არ აქვს მნიშვნელობა რამდენ მეტრში თუ კილომეტრში იქნება. მხოლოდ ასეთი საქციელით შეგვრჩება ის სილამაზე, რომელიც ძალიან გვიყვარს.
რადგან ამ თემას შევეხე,  ავტომანქანებიდან ნაგვის გადმოყრასაც შევეხები. ყველა ყველას გადმოგვიყრია, ან შევსწრებივართ, მანქანიდან ნაგავი, სიგარეტი და მისი ნარჩენები. ეს კიდევ ცალკე ფენომენია, ყველა ავტომანქანას აქვს ე.წ. საფერფლე, მაგრამ რატომღაც დანიშნულებისამებრ არ ვიყენებთ.

ამ მხრივ ძალიან დიდ პრობლემას ვაწყდებით რეგიონებში, სოფლებში უმეტეს შემთხვევაში შეიძლება ერთი ურნაც არ იდგეს, მოსახლეობას კი მხოლოდ ერთი გზა რჩება, რომ თავისივე შერჩეულ ადგილას დაყარონ ნაგავი, სადაც არანაირი სტანდარტი უტილიზაციის თუ ანტისანიტარიის არაა დაცული.
საბოლოო ჯამში დასკვნა ერთია, ჩვენ თითოეულ მოქალაქეს რაც შეგვიძლია ის გავაკეთოთ, როგორც შეგვიძლია ისე მოვუაროთ ჩვენს ქვეყანას, ხოლო ქუჩაში და ბუნებაში ნაგვის არ დაყრა კი ყველას შეგვიძლია.

Wednesday, January 4, 2017

ახალი წელი

ახალი წელი საქართველოში, დღესასწაული? ხალხისათვის თუ მარკეტერებისთვის? ამ კითხვაზე ჯერჯერობით პასუხი ვერ გავეცი. რა არის ახალი წელი ჩვენთვის? პირველ რიგში ეს უამრავი საკვების თავმოყრაა ოჯახებში. გაუთავებელი რიგები, ყველა ჩქარობს, ყველა მოსწრებაზეა, რომ ერთი ჩვეულებრივი დღის, 1 იანვრის დადგომამდე მოამზადოს ორი ან შეიძლება სამ ციფრიანი დასახელების კერძი. რატომ გვეჩქარება? ან რა გვაიძულებს? რომ გაუთავებელ რიგებში დავგდეთ, გავათენოთ ბოლო ორი ან სამი ღამე მზადებაში. სინამდვილეში რა არის ”ახალი წელი”, ახალი კალენდარული წლის დაწყება, რომელიც როგორც ქრისტიანმა და მართმადიდებელმა ხალხმა საკმარისია მხოლოდ უფლის სამადლობლით დავიწყოთ, როგორც უნდა ვიწყებდეთ სხვა ნებისმიერ ჩვეულებრივ დღეს. მეტი მოთხოვნა არ არსებობს, არც რელიგიის, არც ტრადიციებიდან, არც ერის ისტორიიდან გამომდინარე. ჩვენ კი რას ვაკეთებთ? დაუცხრომლად ვჭამთ, ვსვამთ, ერთმანეთს ვეჯიბრებით მენიუს გამრავალფეროვნებაში... ძალიან ხშირად იმ რაოდენობის საჭმელს ვამზადებთ, რომელსაც ვერც ჩვენი ოჯახი და ვერც მოსული სტუმრები ვერ შეჭამენ, შემდეგ ეს ყველაფერი ნაგავში გადასაყრელი ხდება. ნაკლებად თუ გვავხსოვს ის ხალხი, რომელიც ახალ წელს მიწისქვეშა გადასასვლელში, ან მეტროში თუ ხვდება... არ მავიწყდება ერთერთი დამწუხრებული ქალბატონი, რომელმაც საახალწლოდ გოჭის შეძენა ვერ მოასწრო, უაღრესად დამწუხრებული იყო, არვიცი, კარგია ვცდებოდე, მაგრამ ქვეყნის ნაწილის ოკუპაცია შეიძლება უფრო მეტად არ განეცადა. არვიცი ეს ძველი მებრძოლი ერი ასე ჭამა-სმას რატომ არის გადაყოლილი, იქნებ ”ვიღაცის” მარჯვენამ შეგნებულებად, კეთილი სიტყვებით, მეგობრობით, მეზობლობით წყნარად და მშვიდად დაგვავიწყა ჩვენი ძირითადი ფუნქცია სამშობლოს, ენის და სარწმუნოების მოვლა-პატრონობა და დაცვა, ამას კითხვის სახით დავტოვებ...
წელს ჩინური კალენდრით მამლის წელი მოვიდა, ძალიან კურიოზულია, მაგრამ უამრავი სუვენირი, როგორც ჩვენს ოჯახებში, ისე ქუჩაშიც უამრავია, მამლის გამოსახულება ინგლისური წარწერით, ”ბედნიერი შობა”. საოცრად არის ერთმანეთთან შერწყმული უდიდესი ქრისტიანული დღესასწაული და ჩინური კალენდარი, რომელსაც ერთმანეთთან მხოლოდ ჩინელი მარკეტოლოგი აკავშირებს. საბოლოოდ კი მხოლოდ ერთ რამეს დავამატებდი, ნამდვილი ახალი წელი მარკეტოლოგებს აქვთ, რომლებმაც უამრავი, სასარგებლო თუ უსარგებლო ნივთები, საკვები დიდი სიხარულით გვაყიდინეს. ყველას გილოცავთ 2017 წლის დადგომას. :)